Wyzwania demograficzne i kurcząca się siła robocza Chin
Chiny, gigant gospodarczy, stają w obliczu bezprecedensowych wyzwań demograficznych, które mają bezpośredni wpływ na ich system emerytalny i rynek pracy. Decyzja o podniesieniu wieku emerytalnego w Chinach, która w tym kraju od lat była wyjątkowo niska, jest bezpośrednią konsekwencją tych przemian. Problem starzejącego się społeczeństwa i kurczącej się siły roboczej staje się coraz bardziej palący, zmuszając władze do podjęcia radykalnych reform. Zmiany te, mające na celu podtrzymanie wydolności systemu ubezpieczeń społecznych oraz stabilności rynku pracy, są kluczowe dla przyszłości chińskiej gospodarki i dobrobytu jej społeczeństwa.
Starzejące się społeczeństwo i spadek liczby urodzeń
Chińska populacja starzeje się bardzo szybko, a od dwóch lat już nawet się kurczy, co jest zjawiskiem bezprecedensowym w historii współczesnych Chin. Zarówno w 2022, jak i w 2023 roku liczba mieszkańców Chin zmniejszyła się, a spadek w 2023 roku był wyższy niż w poprzednim, kiedy to populacja skurczyła się o 850 tysięcy. Ten kryzys demograficzny jest potęgowany przez spadek liczby urodzeń, co w połączeniu z rosnącą długością życia, prowadzi do szybkiego starzenia się społeczeństwa. To zjawisko demograficzne stawia pod znakiem zapytania długoterminową zdolność kraju do utrzymania dynamicznego wzrostu gospodarczego i zapewnienia świadczeń dla rosnącej grupy seniorów. Kurczenie się populacji w wieku produkcyjnym, a jednocześnie wzrost liczby osób starszych, to fundamentalny problem, z którym mierzy się obecnie Państwo Środka.
Obciążenie dla systemu emerytalnego i rynku pracy
Dynamiczne starzenie się społeczeństwa chińskiego i spadek liczby urodzeń prowadzą do znaczącego obciążenia dla istniejącego systemu emerytalnego oraz dla całego rynku pracy. Liczba osób w wieku produkcyjnym, tj. w wieku od 16 do 59 lat, kurczy się o ponad 3 miliony osób rocznie od 2012 roku. W ciągu nieco ponad dekady, od 2010 roku, liczba ta spadła o 40 milionów, osiągając 879 milionów w 2020 roku. Ten spadek siły roboczej, połączony ze wzrostem liczby emerytów, oznacza, że coraz mniej pracujących musi utrzymywać coraz więcej osób pobierających świadczenia. Jednocześnie zmniejsza się liczba ludności pracującej potrzebnej do utrzymania osób starszych, co stawia system ubezpieczeń społecznych pod ogromną presją finansową. Aby podtrzymać wydolność systemu ubezpieczeń społecznych oraz rynku pracy, władze zdecydowały o podniesieniu pułapu wieku uprawniającego do świadczeń, co jest koniecznym krokiem w obliczu tej demograficznej transformacji.
Nowe przepisy: jak zmienia się wiek emerytalny w Chinach?
W odpowiedzi na narastające wyzwania demograficzne, Chiny podjęły historyczną decyzję o podniesieniu wieku emerytalnego – jest to pierwsza taka reforma od 1978 roku. Wielka zmiana zacznie się 1 stycznia 2025 roku i będzie wprowadzana stopniowo, aby zminimalizować szok dla społeczeństwa. Nowe przepisy mają na celu nie tylko odciążenie systemu emerytalnego, ale także zwiększenie współczynnika aktywności zawodowej i wydłużenie obecności pracowników na rynku pracy. Te reformy są częścią szerszej strategii mającej na celu zapewnienie stabilności finansowej państwa i utrzymanie tempa wzrostu gospodarczego w obliczu zmieniającej się struktury populacji.
Szczegółowe zmiany dla kobiet i mężczyzn
Reforma wieku emerytalnego w Chinach przewiduje zróżnicowane zmiany dla kobiet i mężczyzn, a także dla różnych grup zawodowych kobiet. Wiek emerytalny mężczyzn wzrośnie z 60 do 63 lat. Długoterminowo, wiek emerytalny mężczyzn w Chinach ma wzrosnąć o jeden miesiąc co dwa miesiące po 1 stycznia 2025 roku, aby ostatecznie osiągnąć 65 lat do 2040 roku. Dla kobiet zmiany są bardziej złożone. Wiek emerytalny kobiet pracujących umysłowo zostanie podniesiony z 55 do 58 lat. Natomiast dla kobiet wykonujących pracę fizyczną, wiek ten wzrośnie z 50 do 55 lat. Najmocniej podwyżkę odczują kobiety pracujące fizycznie, które przejdą na emeryturę aż pięć lat później niż dotychczas. W ciągu 15 lat, czyli do 2039 roku, ma zostać osiągnięty docelowy poziom 63 lat dla mężczyzn oraz odpowiednio 55 i 58 lat dla kobiet, w zależności od rodzaju pracy. Te stopniowe zmiany mają na celu adaptację społeczeństwa do nowych realiów i zapewnienie płynnego przejścia do wyższego wieku emerytalnego.
Wydłużenie minimalnego okresu pracy
Oprócz podniesienia wieku emerytalnego, nowe przepisy w Chinach wprowadzają również zmiany w wymaganym minimalnym okresie odprowadzania składek, co jest kluczowe dla uzyskania świadczeń emerytalnych. Obecnie, aby otrzymać świadczenie, wymagane jest odprowadzanie składek przez co najmniej 15 lat. Jednakże, od 2039 roku, ten minimalny okres zostanie wydłużony do 20 lat. Oznacza to, że przyszli emeryci będą musieli pracować i opłacać składki przez dłuższy czas, aby nabyć prawo do emerytury. Ta zmiana ma na celu zwiększenie wpływów do systemu emerytalnego i zapewnienie jego większej stabilności finansowej w dłuższej perspektywie. Wydłużenie wymaganego stażu pracy jest kolejnym elementem kompleksowych reform, które Chiny wdrażają w celu dostosowania swojego systemu do wyzwań demograficznych i utrzymania jego wydolności w przyszłości.
Społeczne konsekwencje i prognozy
Decyzja o podniesieniu wieku emerytalnego w Chinach, choć ekonomicznie uzasadniona, niesie ze sobą szereg istotnych konsekwencji społecznych. Reformy te, dotykające bezpośrednio życia milionów obywateli, mogą wywołać niezadowolenie społeczne, szczególnie wśród tych, którzy planowali swoje życie w oparciu o dotychczasowe przepisy. Władze chińskie stoją przed wyzwaniem nie tylko wdrożenia skomplikowanych zmian prawnych, ale także zarządzania oczekiwaniami i nastrojami społecznymi. Prognozy wskazują, że te zmiany są nieuniknione w obliczu starzenia się społeczeństwa i kurczenia się siły roboczej, jednak ich skuteczne wprowadzenie będzie wymagało delikatnego balansu między potrzebami systemu a akceptacją społeczną.
Niezadowolenie społeczne jako wyzwanie dla władz
Podniesienie wieku emerytalnego, zwłaszcza tak znaczące dla niektórych grup, jak kobiety wykonujące pracę fizyczną, które przejdą na emeryturę aż pięć lat później, może prowadzić do niezadowolenia społecznego. Chińczycy, przyzwyczajeni do relatywnie niskiego wieku emerytalnego, mogą odczuć te zmiany jako naruszenie ich dotychczasowych praw i planów życiowych. Historia pokazuje, że podobne reformy w innych krajach, w tym w Polsce, gdzie również potrzebujemy zmian mających na celu stopniowe wyrównywanie wieku emerytalnego, często spotykają się z oporem. W Polsce zmiany przewidywały stopniowe wydłużanie wieku emerytalnego do 67 roku życia, co również nie obyło się bez kontrowersji. Dla władz chińskich, utrzymanie zadowolenia społecznego przy jednoczesnym wdrażaniu tak fundamentalnych reform będzie kluczowym wyzwaniem. Muszą one skutecznie komunikować potrzebę tych zmian i ich długoterminowe korzyści dla stabilności całego systemu.
Cel reform: stabilność i wydolność systemu
Głównym celem wprowadzanych reform w systemie emerytalnym Chin jest zapewnienie jego długoterminowej stabilności i wydolności. W obliczu narastającego kryzysu demograficznego, z kurczącą się siłą roboczą i rosnącą liczbą seniorów, dotychczasowy system stałby się w niedługim czasie niewydolny finansowo. Wzrost wieku emerytalnego i wydłużenie okresu składkowego mają za zadanie zwiększyć wpływy do systemu oraz zmniejszyć obciążenie związane z wypłatą świadczeń. Działania te są niezbędne, aby zapewnić przyszłym pokoleniom Chińczyków możliwość otrzymywania świadczeń emerytalnych. Chodzi o to, aby system był w stanie sprostać wyzwaniom związanym ze starzeniem się społeczeństwa i utrzymać swój finansowy balans. Chiny dążą do tego, aby emerytura stała się stabilnym elementem życia obywateli, a nie zagrożeniem dla finansów państwa, co jest kluczowe dla długoterminowego wzrostu gospodarczego i społecznego spokoju.
Dodaj komentarz